Agenda inhoud 2025: jeugd

‘Aanscherping’ i.p.v. nieuw beleid
“Het matchen van jeugdstrafzaken is en blijft een grote uitdaging. Zaken liggen heel lang stil. Dit is in strafzaken altijd onwenselijk, maar bij jeugdzaken misschien nog wel extra. Je wilt niet dat jonge mensen onnodig lang in detentie zitten.

Het laatste deel van 2024 heb ik daarom samen met de landelijk coördinator matchen gekeken of we dat proces van matchen beter kunnen doen.”

“We werken momenteel met een landelijke PRIO-lijst. Als een zaak lang stil ligt, komt hij op deze lijst te staan. Dan wordt er landelijk gekeken of er een geschikte rapporteur gevonden kan worden. Om te onderzoeken hoe dit proces loopt, hebben we een interviewronde met de jeugdmatchteams op alle NIFP-diensten gedaan. Met hen hebben we het gehad over hoe dit proces loopt, waar mensen tegenaan lopen, wat er goed gaat en wat beter kan.

“Hoe kunnen we rapporteurs méér aanhaken en wat kunnen de diensten van elkaar leren?”

Op basis van deze gesprekken hebben we geconcludeerd dat dit beleid in de basis nog steeds de juiste aanpak is. Wél kunnen we het uniformer toepassen op alle diensten en kunnen we er meer uithalen dan wat we tot nu toe doen. We hebben het staande beleid dus aangescherpt.”

“Om dit te laten landen hebben we een bijeenkomst gehad met alle jeugdmatchteams. We hebben hier besproken wat we nu gaan doen. We hebben hier ook duidelijk de escalatiemogelijkheden benoemd: wat kan je nu doen als een zaak echt lang stil ligt? Ook hebben we het gehad over hoe we rapporteurs nog meer kunnen aanhaken en wat we van elkaar kunnen leren in het land.”

Magische knop
“We hebben het speerpunt ‘vergroten rapporteurspoule’ uit de agenda inhoud 2024 dus aangepast. Het blijkt namelijk helemaal niet makkelijk om die poule te vergroten. Hier is helaas geen magische knop voor. De opleiding is gevuld: zowel voor straf- als voor familierecht zijn er rapporteurs die de opleiding volgen.

In 2025 heeft het aangescherpte matchbeleid dus onze prioriteit. Dat is namelijk een knop waar je als NIFP wel aan kunt draaien. We organiseerden eind 2024 bijvoorbeeld een digitale ronde tafel met al onze kinder- en jeugdpsychiaters. We bespraken met hen wat we kunnen doen om ze beter aan te haken en om het voor hen makkelijker te maken om ja te zeggen tegen een zaak. Ook dit jaar zullen we weer een rondtafelgesprek organiseren.

Kinder- en jeugdpsychiaters zijn namelijk het grote knelpunt, daar hebben we een tekort aan. Als een zaak lang openstaat dan komt het vaak omdat het psychiatrische gedeelte mist. Er zijn zo ongelooflijk weinig kinder- en jeugdpsychiaters dat we hen –waar mogelijk- zoveel mogelijk tegemoet willen komen.

Komend jaar gaan we ook door met werving en behoud van de bestaande collega’s. We kijken bijvoorbeeld welke volwassenrapporteurs aanvullend de jeugdopleiding willen gaan doen om zo de poule te vergroten.”

Weerbarstige materie
“Komend jaar blijft familierechtelijke rapportage ook onze aandacht houden. Dat loopt het hele jaar door, met maandelijkse overleggen met het ministerie van Justitie en Veiligheid in Den Haag. Samen met onze algemeen directeur Agaath zit ik bij alle overleggen om mee te denken over oplossingen. Het blijkt hele weerbarstige materie.

Er is een projectleider gestart dit jaar: Eddy Lassche. Hij brengt mogelijke oplossingen in kaart. Moet je überhaupt doorgaan met het product familierechtelijke diagnostiek in jeugdzaken? En zo ja, dan in de huidige vorm? En wie is dan de beste partij om dit te doen?

Er is consensus over dat het product moet blijven bestaan. Ook kunnen alle partijen elkaar vinden in de opvatting dat je meer aan de voorkant van het proces zou willen zitten. Maar hoe je dat dan handen en voeten moet geven is nog best moeilijk.

Lassche bekijkt hiervoor verschillende scenario’s. Als het NIFP het niet meer zou doen, wie dan wel? Dit kan bijvoorbeeld ook een combinatie van organisaties zijn. Lassche is in de laatste fase van het beschrijven van zijn advies dat hij zal uitbrengen aan het departement.

2025 zou voor mij echt geslaagd zijn als er een duidelijke oplossingsrichting ligt en we met zijn allen kunnen werken aan het in uitvoering brengen hiervan. In ons geval hoop dat we kunnen gaan anticiperen op het overdragen van deze taak. Ik hoop echt dat we daar eind volgend jaar zijn. Tot die tijd blijven we adviseren in familierechtelijke zaken. We zijn hiervoor ook nog de normtijden aan het herijken. Ook hebben we in november een FRA-rapporteursdag gehad. Dit was een groot succes en gaan we weer herhalen in 2025. Op deze manier borgen we dat de rapporteurs wel aangehaakt blijven, omdat zij de sleutel zijn tot het uitvaren van deze onderzoeken.”

Het afgelopen jaar hebben we ook een aantal nieuwe kinder- en jeugdpsychiaters in dienst gekregen. Zowel in Amsterdam, Den Haag als in Utrecht. Dit zijn hele betrokken en scherpe collega’s. Zij brengen een nieuwe energie mee.

Het is mooi om te zien hoe betrokken en actief de jeugdcollega’s zijn. Hoe ze met hart en ziel aan deze zaken werken, om jongeren op de goede weg te helpen. Ik zie een grote drive om dit werk goed te doen. Mensen weten elkaar goed te vinden, springen voor elkaar in: de urgentie van het werk wordt echt gevoeld. Dat zie je ook terug op zo’n Jeugddag en dat maakt dit beleidsterrein zo leuk om aan te werken.”

 Hieronder is de gehele agenda inhoud 2025, met de speerpunten van alle zeven beleidsterreinen, te lezen. Over twee weken vertelt Mieke Breij, verantwoordelijk voor het beleidsterrein zorg in detentie, over haar plannen en prioriteiten in 2025.