75 Jaar Pieter Baan Centrum
Het Pieter Baan Centrum (PBC) bestaat 75 jaar en die mijlpaal markeren we op verschillende momenten in dit jubileumjaar. Als observatiekliniek heeft het PBC zich gepositioneerd binnen het krachtenveld van procespartijen, politiek, media en samenleving. Tijdens een middagsymposium op 20 maart gingen professionals vanuit verschillende hoeken openlijk de discusië aan met elkaar. Ze spraken over vergelding, toerekenen en combinatievonissen, maar ook over samenwerken en wat het PBC in de toekomst kan betekenen voor de rechtsgang en de samenleving.
Arjan van den Nagel, directeur van het PBC opende de middag rond het albasten jubileum met Ellen Leistra, divisiedirecteur Forensische zorg en Justitiële jeugdinrichtingen bij JenV. Van den Nagel refereerde aan de wettelijk verankerde grondslag: “Niet strafbaar is hij die een feit begaat, dat hem vanwege gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens niet kan worden aangerekend.” Hij benadrukte hoe dit ook nu nog steeds geldt. “Het is van invloed voor het verloop van de rest van je leven, op welke postcode je geboren bent en in welk nest je opgroeit.”
De Waarde van Gedragskundige Inzichten in de Rechtspraak
Raadsheer in de Hoge Raad, Ybo Burema sprak over de grote meerwaarde in de rechtspraak van rapportages die gedragskundigen leveren. Over het belang van zorgvuldige risicotaxatie, maar ook over de vrijheid om af te wijken van de norm wanneer dit nodig is. Harry Beintema, bestuurder van de Van Mesdag Kliniek en voormalig voorzitter van TBS Nederland ging verder in op dit onderwerp. Hij besprak de toenmende intolerentie in de samenleving. Dat alles wat anders is, al snel als gevaarlijk wordt bestempeld.”
De Zoektocht naar Balans in het Rechtssysteem
Die discussie ging door in het panel met daarin psycholoog Florentine Berkelbach van der Sprenkel, psychiater Sabine Roza, hoogleraar forensische psychiatrie Michiel van der Wolf, officier van justitie Teis Tanghe en strafrechtadvocaat Richard Korver. Het belang van pro Justitia-rapportages is en blijft essentieel voor het nemen van goede beslissingen. Een behandelmaatregel als tbs is primair een beveiligingsmaatregel. Ook is het een maatregel ten behoeve van herstel om het recidivegevaar te beperken. Hoe relevant is ons advies over recidivegevaar na een lange gevangenisstraf en wat is dan de meerwaarde van een tbs. Tegelijkertijd bestaat er bij slachtoffers en nabestaanden een grote roep om vergelding. In een pro Justitia onderzoek staat de verdachte centraal. In de zittingszaal is het voor rapporteurs af en toe lastig zich te verhouden tot de verdachte die vaak naast hen zit en de slachtoffers/nabestaanden die met hun invoelbare emoties achter hen zitten.
De conclusie blijft helder: Binnen de keten is er voortdurend een zoektocht gaande naar rechtvaardigheid en balans. Het is een delicaat proces waarin we streven naar de veiligheid van de samenleving, terwijl we tegelijkertijd het juiste evenwicht zoeken in de behandeling en strafmaat voor de dader.