Het Pieter Baan Centrum (PBC) van het NIFP is de psychiatrische observatiekliniek van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het is formeel een huis van bewaring met een specifieke taak: het doen van diagnostisch onderzoek pro Justitia.
Dit betekent dat gedragsdeskundigen van het PBC mensen onderzoeken die verdacht worden van het plegen van ernstige misdrijven.
Bij de meeste onderzoeken adviseren de gedragsdeskundigen aan de rechtbank (of gerechtshof) over de toerekeningsvatbaarheid, de kans op recidive en eventueel noodzakelijke behandeling van de verdachte.
Toerekeningsvatbaarheid
Als iemand een delict heeft gepleegd als gevolg van een psychische stoornis, kan hem dat delict in verminderde mate of niet worden toegerekend. In dat laatste geval is hij niet of verminderd strafbaar en volgt vaak behandeling.
Onafhankelijke positie
Het PBC onderzoekt verdachten: zij zijn nog niet veroordeeld. Het is dus niet zeker of ze schuldig zijn aan de feiten die hen ten laste worden gelegd. Het PBC neemt een onafhankelijke positie in binnen het strafproces en houdt zich niet bezig met het bewijs of de strafmaat.
Terbeschikkingstelling (tbs)
Het PBC adviseert ook over het al dan niet verlengen van een tbs-maatregel bij mensen die al tbs opgelegd hebben gekregen. Daarnaast adviseert het PBC in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid over behandeltrajecten in het kader van de tbs of over plaatsing op een longstay-afdeling.