Het NIFP houdt zich bezig met pro Justitia rapportage. Pro Justitia rapporten zijn onderzoeken door een psychiater of psycholoog naar een persoon die betrokken is in een rechtszaak.
Er worden pro Justitia rapportages gemaakt voor strafzaken en voor familiezaken.
De rechter of de officier van justitie kan bij een strafzaak vragen om een pro Justitia rapport.
Voor het rapport wordt onderzocht of een verdachte een geestelijke stoornis heeft, of dat er iets anders is gelopen in de ontwikkeling van die persoon.
De psychiater of psycholoog die het onderzoek doet kijkt ook de kans op herhaling en of iemand behandeling nodig heeft voor psychische problemen.
Ambulante en klinische onderzoeken
Er zijn ambulante en klinische pro Justitia onderzoeken.
Bij een ambulant onderzoek gaat de psychiater of psycholoog naar de onderzochte toe, bijvoorbeeld in een Huis van Bewaring.
Bij klinische onderzoeken wordt de verdachte opgenomen in een observatiekliniek. Dit is voor volwassenen het Pieter Baan Centrum in Almere. Deze kliniek is een onderdeel van het NIFP. Klinische rapportage is nodig bij ernstige misdrijven of ingewikkelde zaken.
Onderzoek bij familiezaken
Ook bij familiezaken kunnen pro Justitia rapporten een rol spelen. De rapportages kunnen worden aangevraagd door onder andere jeugdinstellingen of de Raad voor de Kinderbescherming. De rapporten gaan bijvoorbeeld over hoe er met kinderen omgegaan moet worden bij echtscheidingen of bij uithuisplaatsingen.
Onderzoek aangevraagd door advocaat
Advocaten kunnen ook een onderzoek aanvragen. Bijvoorbeeld als zij andere vragen hebben dan de rechter of officier van justitie. Ook kan het zijn dat zij willen dat een andere rapporteur nog eens naar de zaak kijkt.
Onderzoekers
De onderzoekers zijn forensisch gedragsdeskundigen. Het zijn psychiaters of psychologen, die de opleiding tot pro Justitia hebben gevolgd. Om te werken als pro Justitia rapporteur moet iemand ingeschreven staan bij het NRGD, het Nederlands Register voor Gerechtelijk Deskundigen.
Sommige rapporteurs zijn in dienst van het NIFP, maar het NIFP huurt ook zelfstandige rapporteurs in.
Kwaliteit en opleiding
Het NIFP bewaakt de kwaliteit van de rapportages door ze van commentaar te voorzien en dit met de rapporteur te bespreken. Het NIFP organiseert de opleiding tot rapporteur. Ook worden er regelmatig activiteiten voor rapporteurs georganiseerd. Die zijn bedoeld om de kennis van de rapporteurs op peil te houden.
Pro Justitia rapportage jeugd strafrecht
Jeugd rapportages gaan over mensen vanaf 12 jaar die in verband met een strafbaar feit voor de rechter moeten komen. De rechter of officier van justitie geeft opdracht voor een onderzoek. Ook de advocaat van de jongere kan een rapport aanvragen.
Bij jeugdrapportages heeft de rechter of officier vragen over waarom een jongere zich op een bepaalde manier heeft gedragen. Dit kan te maken hebben met de ontwikkeling van die jongere of met psychische problemen. Deze dingen kunnen invloed hebben gehad op het strafbare feit waar de jongere van verdacht wordt.
Voorkomen herhaling
De rechter of officier wil ook weten wat er nodig is om te zorgen dat de jongere niet weer in de fout gaat. En wat er kan helpen om de ontwikkeling van de jongere zo goed mogelijk te laten verlopen. Bijvoorbeeld een bepaalde behandeling, training of begeleiding.
Rol van het NIFP
- Het NIFP kan adviseren of een rapportage nodig is.
- Het NIFP zorgt dat er een rapporteur is die het onderzoek kan doen.
- Het NIFP geeft commentaar op de rapportages en bespreekt dit met de rapporteur. Dit gebeurt voordat het rapport naar de rechter gaat.
- Het NIFP organiseert opleidingen en bijscholing voor de rapporteurs.